​صابر شیبانی، کارشناس حوزه تامین اجتماعی، در گفت‌وگو با "اگزیم نیوز" از فرصت های 100 هزار میلیارد تومانی سخن به میان آورد که صندوق‌های بازنشستگی بر باد می‌دهند.

به گفته این استاد دانشگاه، دولت در حال حاضر ۱۰۰ هزار میلیارد تومان به عنوان کمک به صندوق‌های بازنشستگی پرداخت می‌کند که مبلغ کمی نیست. اگر این میزان پرداختی در حوزه بهداشت، آموزش و پرورش و همچنین کاهش فقر و حمایت های اجتماعی به کار گرفته شود، می‌تواند جامعه را متحول نماید.

شیبانی گفت: مشکل صندوق‌های بازنشستگی مشکلی نیست که صرفا با تدابیری در بودجه سالانه رفع شود. مشکل صندوق‌های بازنشستگی به سال های دراز گذشته و همچنین به دلیل عدم مطالعه در تعهدات بلند مدت این صندوق ها برمی گردد.

در حال حاضر مشکلات این صندوق‌ها جزو 5 ابرچالش اقتصادی کشور محسوب می‌شوند و باید گفت مشکلی که تا این حد بزرگ شده، هزینه بسیاری می‌طلبد تا به سطح پایداری برسد.

او ادامه داد: دولت هر ساله در قالب بودجه نیاز یک سال صندوق‌ها را تحت پوشش قرار می‌دهد. واقعیت این است که بر اساس محاسبات صورت گرفته، صندوق‌های کشور بیش از GDP کل کشور نیاز دارند تا به وضعیت پایدار برسند. باید در سطح سران سه قوه، به عنوان یکی از بزرگترین بحران‌های مالی کشور، این موضوع مورد بررسی قرار بگیرد زیرا بحران صندوق‌ها فراتر از بحران بانک‌ها است. 

وی تصریح کرد: دولت باید در قالب مدیریت دارایی و بدهی این موضوع را بررسی کند که در آینده به چه صورتی می‌تواند از طریق واگذاری دارایی یا از طریق پرداخت‌های نقدی خود در قالب بودجه‌های سالانه چنین معضلی را رفع و رجوع نماید و تعهداتش را در فاصله زمانی ۱۰ تا ۱۵ ساله در قبال این صندوق‌ها به سرانجام برساند.

وی ادامه داد: از طرف دیگر صندوق‌ها باید اصلاحات پارامتریک و اصلاحات سیستمی را انجام بدهند تا بتوانند در آینده و از طریق منابع بیمه‌ای که تحصیل می کنند و همچنین درآمدهای سرمایه‌گذاری که دارند، مدیریت اوضاع را داشته باشند. نوعی سازگاری باید طراحی شود که نشان می‌دهد این صندوق‌ها در آینده دچار کسری نخواهند شد.

این استاد دانشگاه ابراز داشت: ساز و کار در قبال صندوق‌ها باید به گونه‌ای باشد که از منابع بین نسلی استفاده نشود؛ به عبارتی دولت تعهدات این صندوق‌ها را طوری پرداخت نکند که رفاه یک نسل افزایش و در مقابل آن رفاه آیندگان با کاهش مواجه گردد.

او در پاسخ به این سوال که آیا افزایش سن بازنشستگی برای حل مشکلات صندوق‌های بازنشستگی مناسب ارزیابی می‌شود یا خیر، تصریح کرد: در صندوق‌های بازنشستگی، اصلاحات در متغیرهای مالی یا جمعیتی موضوعی است که در سطح دنیا و در تمام کشورها، بخصوص کشورهای توسعه یافته به دلیل پدیده پیری جمعیت، از آن استقبال شده است.

در حال حاضر در کشورهای در حال توسعه این تغییرات در حال رخ دادن است و در بیشتر آنها این تغییرات اعمال شده است. در ایران و در 18 سال اخیر، شاهد افزایش امید به زندگی بوده‌ایم. در چنین شرایطی، یک صندوق نمی‌تواند با همان منابع مالی که در گذشته‌های دور پیش بینی شده، پرداختهای خود را برای بیش از یک سال انجام دهد؛ آن هم بدون اینکه مشکلی از این بابت به وجود آید. بنابراین، اگر صندوقی بخواهد پایدار باشد و تمام هزینه‌های خود را از درآمدهای بیمه تامین نماید، قطعاً نیاز به این دارد که متناسب با "امید به زندگی" سن بازنشستگی را نیز افزایش دهد.

او ادامه داد: افزایش سن بازنشستگی باید به صورت تدریجی رخ بدهد تا به جامعه شوک وارد نشود. البته بحث افزایش سن بازنشستگی فقط به جهت مباحث مالی نیست؛ بسیاری از بازنشسته‌های کشور، عملاً خود را به لحاظ توان جسمانی و تجربه کسب شده، بازنشسته تلقی نمی‌کنند.

هیچ اتفاقی برای فردی که از ۲۰ سالگی در استخدام دولت بوده و در سن ۴۵ سالگی بازنشسته می‌شود رخ نداده است. اتفاقا سن مذکور سنی نیست که فرد واقعا توانایی فعالیت نداشته باشد .بازنشسته‌های ما برای اینکه بتوانند معیشت خود را کامل کنند، دنبال شغل دوم و سوم خواهند رفت. این روال منجر می‌شود که بخشی از بازار کار مختل گردد و فرصت اشتغال جوانان متقاضی کار از بین برود.

وی تصریح کرد: در حال حاضر دولت بودجه بسیار کلانی را به فصل اجتماعی پرداخت می‌کند. ولی همه این بودجه را صندوق‌ها می‌بلعند و نتیجتا اجازه نمی‌دهند بخش‌های دیگری که در حوزه اجتماعی حضور دارند و از قضا نیازمند به بودجه هستند، اهداف‌شان پیش برود.